‘‘ยา มเหสิตฺตํ กาเรยฺย, จกฺกวตฺติสฺส ราชิโน;

นารี สพฺพงฺคกลฺยาณี, ภตฺตุ จาโนมทสฺสิกา;

เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส, กลํ นาคฺฆติ โสฬสิํฯ

[726]

‘‘สตํ นิกฺขา สตํ อสฺสา, สตํ อสฺสตรีรถา;

สตํ กญฺญาสหสฺสานิ, อามุตฺตมณิกุณฺฑลา;

เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส, กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสิํฯ

[727]

‘‘สตํ เหมวตา นาคา, อีสาทนฺตา อุรูฬฺหวา;

สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา, เหมกปฺปนวาสสา;

เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส, กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสิํฯ

[728]

‘‘จตุนฺนมปิ ทีปานํ, อิสฺสรํ โยธ การเย;

เอกสฺส กญฺชิกทานสฺส, กลํ นาคฺฆติ โสฬสิ’’นฺติฯ

กญฺชิกทายิกาวิมานํ ปญฺจมํฯ

6. วิหารวิมานวตฺถุ

[729]

‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน…เป.… โอสธี วิย ตารกาฯ

[730]

‘‘ตสฺสา เต นจฺจมานาย, องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส;

ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ, สวนียา มโนรมาฯ

[731]

‘‘ตสฺสา เต นจฺจมานาย, องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส;

ทิพฺพา คนฺธา ปวายนฺติ, สุจิคนฺธา มโนรมาฯ

[732]

‘‘วิวตฺตมานา กาเยน, ยา เวณีสุ ปิฬนฺธนา;

เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส, ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถาฯ

[733]

‘‘วฏํสกา วาตธุตา, วาเตน สมฺปกมฺปิตา;

เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส, ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถาฯ

[734]

‘‘ยาปิ เต สิรสฺมิํ มาลา, สุจิคนฺธา มโนรมา;

วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา, รุกฺโข มญฺชูสโก ยถาฯ

[735]

‘‘ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ, รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ;

เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข, กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผล’’นฺติฯ

[736]

‘‘สาวตฺถิยํ มยฺหํ สขี ภทนฺเต, สงฺฆสฺส กาเรสิ มหาวิหารํ;

ตตฺถปฺปสนฺนา อหมานุโมทิํ, ทิสฺวา อคารญฺจ ปิยญฺจ เมตํฯ

[737]

‘‘ตาเยว เม สุทฺธนุโมทนาย, ลทฺธํ วิมานพฺภุตทสฺสเนยฺยํ;

สมนฺตโต โสฬสโยชนานิ, เวหายสํ คจฺฉติ อิทฺธิยา มมฯ

[738]

‘‘กูฏาคารา นิเวสา เม, วิภตฺตา ภาคโส มิตา;

ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ, สมนฺตา สตโยชนํฯ

[739]

‘‘โปกฺขรญฺโญ จ เม เอตฺถ, ปุถุโลมนิเสวิตา;

อจฺโฉทกา [อจฺโฉทิกา (สี.)] วิปฺปสนฺนา, โสณฺณวาลุกสนฺถตาฯ

[740]

‘‘นานาปทุมสญฺฉนฺนา, ปุณฺฑรีกสโมตตา [ปณฺฑรีกสโมนตา (สี.)];

สุรภี สมฺปวายนฺติ, มนุญฺญา มาลุเตริตาฯ

[741]

‘‘ชมฺพุโย ปนสา ตาลา, นาฬิเกรวนานิ จ;

อนฺโตนิเวสเน ชาตา, นานารุกฺขา อโรปิมาฯ

[742]

‘‘นานาตูริยสงฺฆุฏฺฐํ , อจฺฉราคณโฆสิตํ;

โยปิ มํ สุปิเน ปสฺเส, โสปิ วิตฺโต สิยา นโรฯ

[743]

‘‘เอตาทิสํ อพฺภุตทสฺสเนยฺยํ, วิมานํ สพฺพโสปภํ;

มม กมฺเมหิ นิพฺพตฺตํ, อลํ ปุญฺญานิ กาตเว’’ติฯ

[744]

‘‘ตาเยว เต สุทฺธนุโมทนาย, ลทฺธํ วิมานพฺภุตทสฺสเนยฺยํ;

ยา เจว สา ทานมทาสิ นารี, ตสฺสา คติํ พฺรูหิ กุหิํ อุปฺปนฺนา [อุปปนฺนา (ก.)] สา’’ติฯ

[745]

‘‘ยา สา อหุ มยฺหํ สขี ภทนฺเต, สงฺฆสฺส กาเรสิ มหาวิหารํ;

วิญฺญาตธมฺมา สา อทาสิ ทานํ, อุปฺปนฺนา นิมฺมานรตีสุ เทเวสุฯ

[746]

‘‘ปชาปตี ตสฺส สุนิมฺมิตสฺส, อจินฺติยา กมฺมวิปากา ตสฺส;

ยเมตํ ปุจฺฉสิ กุหิํ อุปฺปนฺนา [อุปปนฺนา (ก.)] สาติ, ตํ เต วิยากาสิํ อนญฺญถา อหํฯ

[747]

‘‘เตนหญฺเญปิ สมาทเปถ, สงฺฆสฺส ทานานิ ททาถ วิตฺตา;

ธมฺมญฺจ สุณาถ ปสนฺนมานสา, สุทุลฺลโภ ลทฺโธ มนุสฺสลาโภฯ

[748]

‘‘ยํ มคฺคํ มคฺคาธิปตี อเทสยิ [มคฺคาธิปตฺยเทสยิ (สี.)], พฺรหฺมสฺสโร กญฺจนสนฺนิภตฺตโจ;

สงฺฆสฺส ทานานิ ททาถ วิตฺตา, มหปฺผลา ยตฺถ ภวนฺติ ทกฺขิณาฯ

[749]

[ขุ. ปา. 6.6; สุ. นิ. 229] ‘‘เย ปุคฺคลา อฏฺฐ สตํ ปสตฺถา, จตฺตาริ เอตานิ ยุคานิ โหนฺติ;

เต ทกฺขิเณยฺยา สุคตสฺส สาวกา, เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิฯ

[750]

[วิ. ว. 641] ‘‘จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา, จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา;

เอส สงฺโฆ อุชุภูโต, ปญฺญาสีลสมาหิโตฯ

[751]

[วิ. ว. 642] ‘‘ยชมานานํ มนุสฺสานํ, ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ;

กโรตํ โอปธิกํ ปุญฺญํ, สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

[752]

[วิ. ว. 643] ‘‘เอโส หิ สงฺโฆ วิปุโล มหคฺคโต, เอสปฺปเมยฺโย อุทธีว สาคโร;

เอเตหิ เสฏฺฐา นรวีรสาวกา, ปภงฺกรา ธมฺมมุทีรยนฺติ [นตฺเถตฺถ ปาฐเภโท]ฯ

[753]

[วิ. ว. 644] ‘‘เตสํ สุทินฺนํ สุหุตํ สุยิฏฺฐํ, เย สงฺฆมุทฺทิสฺส ททนฺติ ทานํ;

สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา ปติฏฺฐิตา, มหปฺผลา โลกวิทูน [โลกวิทูหิ (ก.)] วณฺณิตาฯ

[754]

‘‘เอตาทิสํ ยญฺญมนุสฺสรนฺตา, เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก;

วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ, อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐาน’’นฺติฯ

วิหารวิมานํ ฉฏฺฐํฯ

ภาณวารํ ทุติยํ นิฏฺฐิตํฯ

7. จตุริตฺถิวิมานวตฺถุ

[755]

‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน…เป.…วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[758]

สา เทวตา อตฺตมนา…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ

[759]

‘‘อินฺทีวรานํ หตฺถกํ อหมทาสิํ, ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส;

เอสิกานํ อุณฺณตสฺมิํ, นครวเร ปณฺณกเต รมฺเมฯ

[760]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…วณฺโณ จ เม สพฺพทิสฺสา ปภาสตี’’ติฯ

[762]

‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน…เป.…วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[765]

สา เทวตา อตฺตมนา…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ

[766]

‘‘นีลุปฺปลหตฺถกํ อหมทาสิํ, ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส;

เอสิกานํ อุณฺณตสฺมิํ, นครวเร ปณฺณกเต รมฺเมฯ

[767]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[769]